Zimna wojna

Zimna wojna cz. 2

Przełom lat 50. i 60. to ponowny wzrost napięcia w podzielonych Niemczech, skutkujący budową w 1961 r. symbolu zimnej wojny – muru berlińskiego, fizycznie dzielącego Berlin na część wschodnią i zachodnią.

Jednak do jednego z najniebezpieczniejszych momentów w historii świata doszło rok później, kiedy to na rządzonej przez Fidela Castro Kubie ZSRR planował zainstalowanie rakiet z głowicami nuklearnymi. Dzięki takiemu posunięciu USA byłyby szachowane obecnością broni masowego rażenia w bezpośredniej bliskości własnych granic. Po paru dniach zagrożenie wojną nuklearną między USA a ZSRR zostało zażegnane, a jednym ze skutków kryzysu był montaż „gorącej linii” łączności między Moskwą i Waszyngtonem.

W kolejnych latach wojska amerykańskie zostały wplątane w przedłużającą się krwawą wojnę w Wietnamie, narastał również konflikt między ZSRR i Chinami. Mocarstwa toczyły też „korespondencyjny pojedynek” podczas konfliktu izraelsko-arabskiego w 1967 r., gdy USA wspierały państwo żydowskie, a ZSRR jego wrogów. Rok później wojska Układu Warszawskiego, realizując tzw. doktrynę ograniczonej suwerenności (doktryna Breżniewa), wkroczyły do Czechosłowacji, po raz kolejny udowadniając, że ZSRR nie tolerował wyrwy we wspólnym froncie państw bloku wschodniego.

zimnawojna

Lata 70. to czasy układów między mocarstwami (SALT I, SALT II, o ograniczeniu produkcji broni antyrakietowej i prób z bronią nuklearną), sukcesów ZSRR w Afryce i Ameryce Południowej, jak również klęska USA w zmaganiach z komunistyczną partyzantką w Wietnamie, które trwały do 1973 r. W 1975 r. podpisano Helsinkach akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, co zapoczątkowało okres tzw. detente (odprężenia). Pretekstem do powrotu zimnej wojny na pełną skalę była zapoczątkowana w 1979 r. inwazja radziecka na Afganistan.

Początek lat 80. to wielka fala strajków robotniczych w Polsce, która doprowadziła do powstania „Solidarności”. Władza komunistyczna, zmuszona przez 10-milionowy ruch społeczny do pójścia na znaczne ustępstwa, zareagowała wprowadzając rok później stan wojenny. Komunistyczne państwo radzieckie, dysponujące niekonkurencyjną gospodarką, zaczynało przegrywać rywalizację z USA zarówno na polu technologii w obliczu programu tzw. gwiezdnych wojen, jak również ze wspieranymi przez Amerykanów afgańskimi bojownikami. Państwa zachodnie nie wahały się również rozmieszczać w Europie nowych typów rakiet. Wszystkie te działania doprowadziły Michaiła Gorbaczowa do prób ratowania systemu przez wprowadzenie pierestrojki i głasnosti. Doprowadziły one do erozji komunizmu w ZSRR, który ostatecznie rozpadł się w 1991 r.

Share:

Zimna wojna cz. 1

Previous article

Zimna wojna z perspektywy ludowego Wojska Polskiego

Next article

Change font size

Choose one of three font sizes.

Change site contrast.

Change the background color and font color on the page.

Change the language

Change the language

Polski Polski English English